- Międzylesie - kompleks zamkowo - pałacowy, ogrody pałacowe i park pałacowy
- Gniewoszów - Zamek Szczerba – ruina
- Wilkanów - pałac, ogród, pałac ob. nieużytkowany, park pałacowy – założenie ogrodowe
- Idzików - dwór, ob. nieużytkowany
- St. Łomnica - wieża mieszkalna, ob. budynek gospodarczy w zespole dworu „Środkowego"
- Gorzanów - dwór, ob. nieużytkowany, park dworski
- Trzebieszowice - zespół pałacowo-parkowy
- Żelazno - wieża mieszkalna
- Żelazno - pałac, ob. ośrodek wypoczynkowy
- Kłodzko – zespół forteczny – twierdza Kłodzka
- Jaszkowa Górna - dwór, ob. nieużytkowany
- Podzamek - pałac, ob. Dom Pomocy społecznej, park pałacowy
- Kamieniec Ząbkowicki - pałac wraz z parkiem
- Ząbkowice Śl. - zamek z przyległym otoczeniem
- Niemcza - zamek, ob. nieużytkowany
- Ciepłowody - zamek, ob. nieużytkowany częściowo w stanie ruiny
- Witostowice - zamek wodny
- Strzelin - d. Sąd Królewski, tzw. Dom Książąt Brzeskich
- Oława - Zamek Piastowski z d. Pałacem Luizy (ob. Urząd Miejski)
- Bierutów - zamek i wieża zamkowa
- Oleśnica - Zamek Piastowski
- Milicz - zamek (ruina)
- Sułów - pałac, park pałacowy
- Żmigród - Pałac Hatzfeldów (trwała ruina), park pałacowy
- Piotrkowice - pałac, spichlerz pałacowy, park pałacowy
- Bagno – zespół pałacowo – parkowy
- Uraz - zamek (ruina), park zamkowy
- Pęgów - pałac
- Wrocław - Klasztor Sióstr Szkolnych de Notre Dame jako relikty pn. części d. Pałacu - Zamku piastowskiego
- Wrocław - pałac ob. Dom Kultury (Leśnica)
- Wojnowice - zespół obronny - zamek otoczony fosą wraz z mostem i zadrzewieniem wokół zamku
- Krobielowice - pałac, ob. hotel, park pałacowy
- Sobótka - Górka - zespół rezydencjalno-parkowy
- Krasków - pałac, ob. hotel
- Wierzbna - zespół, kościół grodowy, klasztorny cystersów, ob. parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP, Pałac Opatów Cysterskich
- Pastuchów - dwór z wieżą mieszkalną
- Morawa - pałac, ob. przedszkole, park pałacowy
- Roztoka - pałac z parkiem krajobrazowym
- Jawor - Zamek Piastowski
- Warmątowice Sienkiewiczowskie – pałac z parkiem
- Legnica - Zamek Piastowski
- Prochowice - zamek
- Lubin - zamek (ruina)
- Chocianów - pałac
- Chojnów – zamek, ob. Muzeum Regionalne
- Kliczków - pałac wraz z parkiem pałacowym
- Gościszów - zamek, ruina
- Skała - pałac ruina, park
- Płakowice - Lwówek Śląski – pałac, ob. Chrześcijański Ośrodek „Elim"
- Czocha – zamek
- Leśna - Baworowo - pałac wraz z parkiem pałacowym
- Radomierzyce - pałac, założenie parkowe
- Świecie - ruiny zamku, XIV/XVI
- Zapusta - ruiny Zamku Rajsko, XIV-XIX
- Olszyna Dolna - założenie pałacowo-parkowe
- Rząsiny - zespół pałacowo-parkowy XVIII- XIX w.
- Nagórze - zespół pałacowy z parkiem, 1924, XIX
- Lubomierz - klasztor i plebania przy kościele św. Maternusa, ob. internat, park klasztorny
- Lubomierz - mury obronne (fragmenty)
- Proszówka - ruiny Zamku „Gryf ", XIII-XIV, XVI
- Stara Kamienica - ruiny zamku, poł. XVI
- Rybnica - ruiny zamku, XIV, XVIII
- Cieplice Śląskie Zdrój - zespół pałacowy Schaffgotschów, XVIII w.
- Jelenia Góra - Sobieszów - Zamek „Chojnik", XV/XVI
- Staniszów - pałac, XVIII/XIX w.
- Staniszów - sztuczne ruiny „Zamek Henryka", na szczycie góry Grodna 1806, 1842
- Jelenia Góra – Dwór Czarne (1559, XVII-XIX)
- Wleń - pałac, ob. hotel
Legnica - Zamek Piastowski

Pierwotnie, ok. VIII-IX w., na wzgórzu nad Kaczawą usytuowana była pierwsza osada, która następnie została przekształcona w X/XI w. w gród kasztelański. Wzniesiona tu w latach 20. XIII w. - jedna z najstarszych na ziemiach polskich - murowana warownia, powstała właśnie na bazie starszego założenia grodowego. Inicjatorem jej powstania był Henryk I Brodaty, a realizatorami cystersi z Lubiąża. Od roku 1248 do 1675 r. zamek stanowił siedzibę książąt legnicko-brzeskich.
W skład rozległego założenia wchodzi palatium - książęcy budynek reprezentacyjny. Był to monumentalny gmach, należący w dobie romańskiej do największych budynków mieszkalnych w Europie. Przy jego powstaniu czerpano wzory z architektury zamków cesarskich.
Jest to murowana, trójkondygnacyjna budowla, założona na planie wydłużonego prostokąta, stanowiąca adaptację dawnego grodu. W tej części mieści się również kaplica św. Benedykta i Wawrzyńca, na rzucie dwunastoboku, z prezbiterium zakończonym absydą, a także potężna wieża obronna św. Piotra. Przy drugim dziedzińcu – na terenie dawnego podgrodzia - zgrupowano zabudowania gospodarczo-administracyjne, min. dom kasztelana. Nad tą częścią założenia dominuje druga wieża (św. Jadwigi). Całość obwiedziona jest drewniano-ziemnymi wałami, fragmentem muru z wieżą Lubińską oraz otoczona fosą.
Na przestrzeni wieków zamek poddawany był wielokrotnym przebudowom. Na pocz. XV w., za sprawą księcia Ludwika II podwyższono kamienne wieże. Za rządów księcia Fryderyka II, na pocz. XVI w., dokonano największych zmian. Nastąpiła wówczas gruntowna przebudowa romańskiego palatium, przekształcono pierwotne kondygnacje, na piętrze dobudowano dwunawową aulę. Z okresu tej przebudowy pochodzą także późnogotyckie portale i obramienia okien oraz alegoryczna dekoracja Zielonej Komnaty (zwanej Różaną) w wieży św. Jadwigi. Wnętrze to pokrywa malarstwo przedstawiające rycerskie wzorce szlachetności, są to wizerunki m.in. Hektora z Troi, Aleksandra Macedońskiego i króla Artura, ozdobione stylizowanymi motywami roślinnymi.
Fryderyk II zmodernizował również układ fortyfikacyjny, dodając wydłużoną wieloboczną basteję ze stanowiskiem artyleryjskim. Istotną częścią założenia jest główny wjazd na teren zamku, wiodący przez wczesnorenesansowy portal budynku bramnego z herbem piastowskim i medalionami z popiersiami pary książęcej, Fryderyka II i jego żony Zofii Brandenburskiej. Wykonany został w 1533 r. prawdopodobnie przez Georga z Ambergu.
Na pocz. XVII w. rozebrano kaplicę i wzniesiono wieżę Zegarową. W XIX w. zamek odbudowano po pożarze, nadając mu styl neogotycki. Po kolejnym pożarze w 1945 r. popadł on w ruinę.
W latach 60. XX w. na dziedzińcu odsłonięto relikty kaplicy - pozostałości ścian, sklepień i wysokiej klasy detali architektonicznych. Obecnie są one osłonięte pawilonem wystawienniczym i stanowią filię Muzeum Miedzi w Legnicy. W zamku mieszczą się ponadto siedziby placówek oświatowych. Do legnickiego zespołu pałacowego zalicza się dawny park zamkowy, obecnie przekształcony w park miejski.
Kontakt:
Zamek Piastowski, ul. Zamkowa
Muzeum Miedzi w Legnicy
ul. Partyzantów 3, 59-220 Legnica
tel./fax 76 862-02-89, 76 862-49-49
www.muzeum-miedzi.art.pl
e-mail: biuro@muzeum-miedzi.art.pl
Dojazd:
Zamek znajduje się przy głównej drodze.
Możliwość zwiedzania:
Kaplica znajduje się na dziedzińcu zamku legnickiego, przy pl. Zamkowym 1.
Czynna: wt. – sob. w godz. 11.00-18.00; w okresie zimowym (1 XI-30 III) można ją zwiedzać wyłącznie po wcześniejszym zgłoszeniu w Muzeum Miedzi.
Bilety: 2,50 zł, w sob. wstęp bezpłatny.
Wydarzenia stałe i cykliczne mające miejsce w opisywanym obiekcie:
Brak.
Parking:
Dostępny.
Punkty gastronomiczne:
„Mała Moskwa” Restauracja rosyjska
ul. Kręta 6, 59-220 Legnica
tel. 790-887-091
www.malamoskwa.e-miasta.net
e-mail: mala.moskwa@wp.pl
Restauracja i Kawiarnia „Ratuszowa”
Rynek 39 (Ratusz), 59-400 Legnica
tel. 76 623-33-07
www i e-mail: brak
Pizzeria „Sapore”
al. Marszałka Piłsudskiego 18, 59-220 Legnica
tel. 76 722-22-40
www i e-mail: brak
Hotel - Restauracja „Kamieniczka”
ul. Młynarska 15-16, 59-220 Legnica
tel. 76 723-73-92 do 96
www.hotel-kamieniczka.pl
e-mail: info@hotel-kamieniczka.pl
Hotel i Restauracja „Arkadia”
ul. Gliwicka 6, 59-220 Legnica
Hotel tel. 76 850-78-00, 76 850-78-01, fax 76 850-78-02; restauracja tel. 76 850-78-03
www.hotel-arkadia.pl
e-mail: legnica@hotel-arkadia.pl, restauracja@hotel-arkadia.pl
Usługi noclegowe:
Hotel „Pałacyk”
ul. Kościuszki 37, 59-220 Legnica
tel. 76 851-25-35, fax 76 862-04-44
www.hotelpalacyk.lca.pl
e-mail: hotelpalacyk@lca.pl
Hotel „Nowodworski”
ul. Nowodworska 30, 59-220 Legnica
tel. 76 722-09-91
www.hotelnowodworski.pl
e-mail: hotel@hotelnowodworski.pl
Apartamenty „Swiss-Pol”
ul. Środkowa 24/5, 59-220 Legnica
tel./fax 76 722-65-53, 692-178-267
www.swisspol.legnica.pl
e-mail: na stronie www znajduje się formularz kontaktowy
„Hotelik Villa”
ul. Ks. B. Gładysza 12, 59-220 Legnica
tel./fax 76 850-22-23
www.hotelik-villa.pl
e-mail: na stronie www znajduje się formularz kontaktowy
Akademik „Miedzianka”
ul. Żółkiewskiego 8, Legnica
tel./fax 76 723-80-47
www i e-mail: brak
Punkt informacji turystycznej
www.portal.legnica.eu
www.elzbieta.beep.pl/cim.html
Źródła:
§ Brzezicki Sławomir, Nielsen Christine, Grajewski Grzegorz, Popp Dietmar (red.), Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, Warszawa 2006.
§ Chorowska Małgorzata, Rezydencje średniowieczne na Śląsku: zamki, pałace, wieże mieszkalne, Wrocław 2003.
§ Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan (red.), Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2010.
§ Pilch Jerzy, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005.
§ www.muzeum-miedzi.art.pl
§ www.portal.legnica.eu