Legnica - Zamek Piastowski

Pierwotnie, ok. VIII-IX w., na wzgórzu nad Kaczawą usytuowana była pierwsza osada, która następnie została przekształcona w X/XI w. w gród kasztelański. Wzniesiona tu w latach 20. XIII w. - jedna z najstarszych na ziemiach polskich - murowana warownia, powstała właśnie na bazie starszego założenia grodowego. Inicjatorem jej powstania był Henryk I Brodaty, a realizatorami cystersi z Lubiąża. Od roku 1248 do 1675 r. zamek stanowił siedzibę książąt legnicko-brzeskich.

W skład rozległego założenia wchodzi palatium - książęcy budynek reprezentacyjny. Był to monumentalny gmach, należący w dobie romańskiej do największych budynków mieszkalnych w Europie. Przy jego powstaniu czerpano wzory z architektury zamków cesarskich.

Jest to murowana, trójkondygnacyjna budowla, założona na planie wydłużonego prostokąta, stanowiąca adaptację dawnego grodu. W tej części mieści się również kaplica św. Benedykta i Wawrzyńca, na rzucie dwunastoboku, z prezbiterium zakończonym absydą, a także potężna wieża obronna św. Piotra. Przy drugim dziedzińcu – na terenie dawnego podgrodzia - zgrupowano zabudowania gospodarczo-administracyjne, min. dom kasztelana. Nad tą częścią założenia dominuje druga wieża (św. Jadwigi). Całość obwiedziona jest drewniano-ziemnymi wałami, fragmentem muru z wieżą Lubińską oraz otoczona fosą.

Na przestrzeni wieków zamek poddawany był wielokrotnym przebudowom. Na pocz. XV w., za sprawą księcia Ludwika II podwyższono kamienne wieże. Za rządów księcia Fryderyka II, na pocz. XVI w., dokonano największych zmian. Nastąpiła wówczas gruntowna przebudowa romańskiego palatium, przekształcono pierwotne kondygnacje, na piętrze dobudowano dwunawową aulę. Z okresu tej przebudowy pochodzą także późnogotyckie portale i obramienia okien oraz alegoryczna dekoracja Zielonej Komnaty (zwanej Różaną) w wieży św. Jadwigi. Wnętrze to pokrywa malarstwo przedstawiające rycerskie wzorce szlachetności, są to wizerunki m.in. Hektora z Troi, Aleksandra Macedońskiego i króla Artura, ozdobione stylizowanymi motywami roślinnymi.

Fryderyk II zmodernizował również układ fortyfikacyjny, dodając wydłużoną wieloboczną basteję ze stanowiskiem artyleryjskim. Istotną częścią założenia jest główny wjazd na teren zamku, wiodący przez wczesnorenesansowy portal budynku bramnego z herbem piastowskim i medalionami z popiersiami pary książęcej, Fryderyka II i jego żony Zofii Brandenburskiej. Wykonany został w 1533 r. prawdopodobnie przez Georga z Ambergu.

Na pocz. XVII w. rozebrano kaplicę i wzniesiono wieżę Zegarową. W XIX w. zamek odbudowano po pożarze, nadając mu styl neogotycki. Po kolejnym pożarze w 1945 r. popadł on w ruinę.

W latach 60. XX w. na dziedzińcu odsłonięto relikty kaplicy - pozostałości ścian, sklepień i wysokiej klasy detali architektonicznych. Obecnie są one osłonięte pawilonem wystawienniczym i stanowią filię Muzeum Miedzi w Legnicy. W zamku mieszczą się ponadto siedziby placówek oświatowych. Do legnickiego zespołu pałacowego zalicza się dawny park zamkowy, obecnie przekształcony w park miejski.

Kontakt:

Zamek Piastowski, ul. Zamkowa

Muzeum Miedzi w Legnicy

ul. Partyzantów 3, 59-220 Legnica

tel./fax 76 862-02-89, 76 862-49-49

www.muzeum-miedzi.art.pl

e-mail: biuro@muzeum-miedzi.art.pl

Dojazd:

Zamek znajduje się przy głównej drodze.

Możliwość zwiedzania:

Kaplica znajduje się na dziedzińcu zamku legnickiego, przy pl. Zamkowym 1.

Czynna: wt. – sob. w godz. 11.00-18.00; w okresie zimowym (1 XI-30 III) można ją zwiedzać wyłącznie po wcześniejszym zgłoszeniu w Muzeum Miedzi.

Bilety: 2,50 zł, w sob. wstęp bezpłatny.

Wydarzenia stałe i cykliczne mające miejsce w opisywanym obiekcie:

Brak.

Parking:

Dostępny.

Punkty gastronomiczne:

„Mała Moskwa” Restauracja rosyjska

ul. Kręta 6, 59-220 Legnica

tel. 790-887-091

www.malamoskwa.e-miasta.net

e-mail: mala.moskwa@wp.pl

Restauracja i Kawiarnia „Ratuszowa”

Rynek 39 (Ratusz), 59-400 Legnica

tel. 76 623-33-07

www i e-mail: brak

Pizzeria „Sapore”

al. Marszałka Piłsudskiego 18, 59-220 Legnica

tel. 76 722-22-40

www i e-mail: brak

Hotel - Restauracja „Kamieniczka”

ul. Młynarska 15-16, 59-220 Legnica

tel. 76 723-73-92 do 96

www.hotel-kamieniczka.pl

e-mail: info@hotel-kamieniczka.pl

Hotel i Restauracja „Arkadia”

ul. Gliwicka 6, 59-220 Legnica

Hotel tel. 76 850-78-00, 76 850-78-01, fax 76 850-78-02; restauracja tel. 76 850-78-03

www.hotel-arkadia.pl

e-mail: legnica@hotel-arkadia.pl, restauracja@hotel-arkadia.pl

Usługi noclegowe:

Hotel „Pałacyk”

ul. Kościuszki 37, 59-220 Legnica

tel. 76 851-25-35, fax 76 862-04-44

www.hotelpalacyk.lca.pl

e-mail: hotelpalacyk@lca.pl

Hotel „Nowodworski”

ul. Nowodworska 30, 59-220 Legnica

tel. 76 722-09-91

www.hotelnowodworski.pl

e-mail: hotel@hotelnowodworski.pl

Apartamenty „Swiss-Pol”

ul. Środkowa 24/5, 59-220 Legnica

tel./fax 76 722-65-53, 692-178-267

www.swisspol.legnica.pl

e-mail: na stronie www znajduje się formularz kontaktowy

„Hotelik Villa”

ul. Ks. B. Gładysza 12, 59-220 Legnica

tel./fax 76 850-22-23

www.hotelik-villa.pl

e-mail: na stronie www znajduje się formularz kontaktowy

Akademik „Miedzianka”

ul. Żółkiewskiego 8, Legnica

tel./fax 76 723-80-47

www i e-mail: brak

Punkt informacji turystycznej

www.portal.legnica.eu

www.elzbieta.beep.pl/cim.html

Źródła:

§  Brzezicki Sławomir, Nielsen Christine, Grajewski Grzegorz, Popp Dietmar (red.), Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, Warszawa 2006.

§  Chorowska Małgorzata, Rezydencje średniowieczne na Śląsku: zamki, pałace, wieże mieszkalne, Wrocław 2003.

§  Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan (red.), Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2010.

§  Pilch Jerzy, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005.

§  www.muzeum-miedzi.art.pl

§  www.portal.legnica.eu