Opactwo cysterskie w Lubiążu ufundował w 1175 r. książę Bolesław I Wysoki. Był to pierwszy klasztor cysterski na Śląsku. Wcześniej przebywał tu zakon benedyktynów.

Przełom XVII/XVIII w. to okres największego rozkwitu w dziejach opactwa lubiąskiego. Na zlecenie opata Johanna Reicha na miejscu średniowiecznego klasztoru podjęto budowę nowego, barokowego zespołu klasztornego. Obecnie zaliczany jest on do największych w środkowej Europie. Gdy znaczna część Śląska przeszła pod panowanie Prus, sytuacja zadłużonego opactwa zmieniła się. Tutaj także doszło do kasacji dóbr klasztornych (1810 r.). Zakon utracił pokaźny majątek składający się z 59 wsi i 32 folwarków, manufaktur i cegielni. Na przestrzeni lat w klasztorze utworzono kolejno: stadninę, szkołę, następnie urządzono szpital dla psychicznie chorych. W czasie wojny znajdowała się tu fabryka broni, a po niej - szpital dla żołnierzy radzieckich. W zniszczonych pomieszczeniach klasztornych magazynowano muzealia Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Pocysterski zespół klasztorny w Lubiążu tworzy ogromny gmach założony na planie zbliżonym do litery „L”, o ponad dwustumetrowej fasadzie. W jego skład wchodzi kościół p.w. Wniebowzięcia NMP oraz budynek klasztorny złożony z tzw. Pałacu Opata i klauzury (części dla zakonników). Ponadto do kompleksu pocysterskiego zalicza się kościół św. Jakuba oraz liczne zabudowania gospodarcze. Obecny kościół opacki p.w. NMP został wybudowany w XIV w. w stylu gotyckim, w XVII w. poddano go barokowej przebudowie. Jest to kościół trójnawowy, z transeptem i ambitem z kaplicami od wschodu. Znajduje się przy nim Kaplica Książęca z pocz. XIV w. oraz wzniesiona na pocz. XVIII w. Kaplica Loretańska. We wnętrzu można zobaczyć jedynie fragmenty dawnego ołtarza, polichromii na sklepieniach, oraz pozostałości nagrobków książęcych znajdujące się w posadzce chóru.

Na terenie klasztoru znajduje się odrestaurowana Sala Książęca, zajmująca dwie kondygnacje. Jej dekoracje malarskie i rzeźbiarskie powstały w latach 1734-1738 za sprawą malarza Philipa Christiana Bentuma oraz rzeźbiarza Franza Josepha Mangoldta. W klasztorze zachowały się również dawne cele mnichów oraz biblioteka klasztorna (obecnie w renowacji) ozdobiona malarstwem iluzjonistycznym autorstwa Philipa Christiana Bentuma. Autorami fresków znajdujących się w letnim refektarzu (dawnej jadalni) są Karl Dankwart i Michael Willmann. W klasztorze obejrzeć można ekspozycję stałą prezentującą miasta leżące nad Odrą.

Na terenie opactwa znajdują się ponadto obiekty obecnie nieczynne, w trakcie prac konserwatorskich, m.in. kościół św. Jakuba. Pozostałe budynki, jak browar, piekarnia, szpital klasztorny, kancelaria klasztorna, dom oficjalistów, dom rzemieślników, wozownia oraz budynek bramny, są obecnie zamieszkałe. Od roku 1989 administratorem obiektów opactwa jest Fundacja Lubiąż.

Kontakt:

Fundacja Lubiąż

pl. Maxa Borna 9, 50-204 Wrocław

tel./fax 71 322-21-29

www.fundacjalubiaz.org.pl

e-mail: biuro@fundacjalubiaz.org.pl

Administrator obiektu w Lubiążu: pl. Klasztorny 3, tel. 71 389-71-66.

Dojazd:

Lubiąż leży w gminie Wołów, w odległości 55 km od Wrocławia i ok. 30 km od Legnicy. Dojazd drogą nr 94 w kierunku Lubina, zjazd na drogę nr 338 w kierunku Lubiąża. Zespół klasztorny leży bezpośrednio przy drodze, przy wjeździe do miejscowości.

Możliwość zwiedzania:

obiekty zwiedza się z przewodnikiem co godzinę, oprócz kościoła Św. Jakuba (w remoncie).

1 IV – 31 X: godz. 9.00-18.00; 1 XI – 30 III: godz. 10.00-15.00. Ostatnie wejście na godz. przed zamknięciem. Bilety: N - 12 zł., U - 8 zł.

Wydarzenia stałe i cykliczne mające miejsce w opisywanym obiekcie:

• Jarmark Cysterski – maj;

• SLOT ART, impreza o charakterze artystycznym, koncerty, warsztaty – lipiec;

• Electrocity, festiwal muzyki elektronicznej – sierpień;

• Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans – wrzesień.

Parking: dostępny

Punkty gastronomiczne:

„Karczma Cysterska”

pl. Klasztorny 1, 56-110 Lubiąż

tel. 71 389-78-71, 609-878-868

www.karczmacysterska.pl

e-mail: mk@karczmacysterska.pl

Usługi noclegowe:

Dom Rekolekcyjny Misjonarzy Klaretynów

Krzydlina Mała 69, 56-100 Wołów

tel. 71 389-01-32, 71 389-01-91

www.krzydlina.pl

e-mail: DomReko@wr.onet.pl

Punkt informacji turystycznej:

Na terenie obiektu w trakcie tworzenia.

Źródła:

• Brzezicki Sławomir, Nielsen Christine, Grajewski Grzegorz, Popp Dietmar (red.), Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, Warszawa 2006.

• Kozieł Andrzej (red.), Kościół klasztorny Wniebowzięcia NMP w Lubiążu. Historia, stan zachowania, koncepcja rewitalizacji, Wrocław 2010.

• Kozieł Andrzej (red.), Opactwo cystersów w Lubiążu i artyści, Wrocław 2008.

• Łużyniecka Ewa, Architektura klasztorów cysterskich na Śląsku, Poznań 1998.

• Pilch Józef, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa 2005.

• Wyrwa Andrzej Marek, Strzelczyk Jerzy, Kaczmarek Krzysztof (red.), Monasticon Cisterciense Poloniae. Katalog męskich klasztorów cysterskich na ziemiach polskich i dawnej Rzeczypospolitej, Poznań 1999.

• wolow.pl

• www.fundacjalubiaz.org.pl